85'2017Islandia, Wielka Brytaniareżyseria: Dylan Howittzdjęcia: Bergsteinn Björgúlfssonmontaż: Miikka Leskinenprodukcja: Mosaic Films, Saga Films
Ta sprawa w 1974 roku wstrząsnęła Islandią. W kraju liczącym nieco ponad 200 tysięcy mieszkańców w krótkim odstępie czasu doszło do dwóch tajemniczych zaginięć. Po wielu miesiącach, śledztwo prowadzone przez sprowadzonego z zagranicy specjalistę przynosi efekty. Do zbrodni przyznają się członkowie młodzieżowego gangu, którego herszta o egzotycznie brzmiącym nazwisku Ciesielski gazety okrzyknęły islandzkim Mansonem. Proces kończy się serią długich wyroków. Społeczeństwo oddycha z ulgą… Tyle że policja nigdy nie zdołała znaleźć żadnych dowodów, a oskarżenie zostało oparte wyłącznie na przyznaniu się podejrzanych do winy. Jak przekonująco dowodzi Dylan Howitt w swoim fascynującym dokumentalnym thrillerze – przyznaniu wymuszonym ekstremalnymi technikami śledczymi, takimi jak pozbawianie snu, podtapianie i długotrwałe odosobnienie w izolatkach. W tych warunkach podejrzani szybko stracili zaufanie do… własnej pamięci. Obok archiwaliów i wywiadów, niebagatelną rolę odgrywają w filmie Howitta utrzymane w surrealistycznym klimacie rekonstrukcje. Jak dalece pamięć jest plastyczna i czy można uwierzyć we własną winę, gdy śledczym bardzo na tym zależy? 40 lat po wyroku w najsłynniejszej sprawie karnej w historii Islandii, została ona ponownie otwarta.
Konrad Wirkowski, Maciej Nowicki
